Trưa. Nắng. Nóng. Thời tiết miền nam đối lập hoàn toàn
so với miền bắc bây giờ. Cái nóng cộng thêm một chặng đường dài từ Nam ra Bắc
khiến ông cụ như tôi đây mệt rã rời. Hôm nay tôi vào nam thăm con, chúng nó không
biết việc này. Tôi muốn tạo cho gia đình nhỏ một bất ngờ. Đang nghĩ huyên thuyên
về thời tiết, tôi chợt nghe tiếng cái My - cháu gái tôi - từ trong nhà vọng ra:
“Không có kính
không phải vì xe không có kính
Bom giật bom tung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất nhìn trời nhìn thằng…”
Nghe đến đây, bao nhiêu mệt nhọc đều tan biến, tôi thấy
lòng mình ấm lại, khí phách của người lính Trường Sơn năm xưa ùa vào trong tôi.
Tôi bước nhanh vào nhà, vừa đi vừa dõng dạc đọc:
“Nhìn thấy gió
vào xoa mắt đắng
Thấy con đường chạy thằng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái”
Cái My bất ngờ ngước lên nhìn, nhận ra tôi, con bé chợt
lao đến ôm chân tôi, nũng nịu:
-
Ông… Ông lên mà không báo cho con …
Tôi cười ha ha xoa đầu con bé. Hai ông cháu hàn huyên
vài câu sau đó tôi hỏi:
-
Có phải bài thơ
cháu vừa đọc là “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật không?
-
A! Sao ông biết ạ?
- Cái My ngạc nhiên nhìn tôi.
-
Haha … - tôi cười
lớn - Ông không biết thì con ai biết nữa,
hả? Ông chính là người lính trong bài thơ đấy chứ!
…
Một giây... Hai giây… Ba giây... Cái My im lặng … rồi
đột nhiên “phốc” một tiếng đứng dậy, lao vào tôi hét lớn:
-
Thật hả ông? Đúng
không ông? Ông nói thật chứ? Phải không ạ?...
Sau
khi đặt ra N lần câu hỏi, nó dâng ánh mắt mong đợi nhìn tôi.
-
Ừ! Ông nói thật mà
cháu. Nào nào … ngồi xuống ông kể cho cháu nghe…
…
-
Ngày xưa, vào thời
kháng chiến chống Mĩ, đường Trường Sơn được gọi là con đường huyết mạch của đất
nước, nối liền từ Bắc vào Nam, là con đường duy nhất để quân ta vận chuyển lương
thực, vũ khí, thuốc men… vào cho miền Nam. Cũng chính vì sự quan trọng đó mà
quân địch ngày đêm rình mò, tìm trăm phường ngàn kế để gây khó khăn cho quân
ta. Lúc ấy, ông cùng các đồng chí cũng nhận nhiệm vụ chuyển vủ khí ra cho miền Nam . Ban đầu đoàn
xe còn mới, còn xịn, chạy rất êm. Nhưng dần dần, theo tiếng đạn pháo của quân địch,
những chiếc xe này cũng vỡ kính, mui xe thì bị hất tung lên, thùng xe cũng chằng
chịt những vết xước, chẳng còn chiếc nào nguyên vẹn nữa cháu à. Cũng chính vì vậy
mà Phạm Tiến Duật đã đặt tên cho bài thơ là “Bài thơ về tiểu đội những chiếc xe
không kính” đấy!
Nghe đến đây, cái My trợn to đôi mắt trong veo, chăm
chăm hỏi:
-
Xe tàn như vậy thì
làm sao mà chạy nữa hở ông?
Tôi cười, gật gù nói tiếp:
-
Ừm... nguy hiểm
lắm. Nhất là khi xe không có kính thì bụi được ví như một con dao vậy! Đường
Trường Sơn mùa khô bụi cuốn mù trời trong làn xe chạy. Bụi cuốn vào mặt làm mắt
cay xè, không thể mở ra được, cả người thì lúc nào cũng lấm lem vết đất đỏ Trường
Sơn. Lại thêm mưa , thêm gió làm công việc càng thêm gian khó, những làn nước nặng
trịch cứ hất tạt vào mặt, xối gió xối mưa vào mắt, đau rát vô cùng. Gian khổ thế
đấy, mỗi chuyến hàng đến được đích quả là một kì tích. Nhưng kì tích vẫn luôn
xuất hiện bởi người lính đấy thôi.
…
Tôi kể. Lòng nâng nâng cảm xúc lẫn lộn. Tự hào. Tôi tự
hào về thời nhiệt huyết của mình, về thời tuổi trẻ nơi chiến trường, tôi cảm thấy
mình như đang sống lại trong thời kịch sử ấy… Những lời thơ của Phạm Tiến Duật
cứ ùa về, ngân nga vang vọng trong tôi. Tôi tiếp tục kể cho cô cháu gái bé nhỏ:
-
Xe tuy không kính
nhưng vẫn có cái hay của nó đó cháu, tụi ông có thể bắt tay nhau qua cửa kính vỡ,
nói chuyện cười haha, người châm điếu thuốc mời nhau hút, nhiều khi vừa lái xe
vừa hát, khí phách vô cùng. Bao nhiêu bụi đất bám trên người, ông và các đồng
chí không coi là gì cả, khi nào hoàn thành xong nhiệm vụ tính vẫn chưa muộn. Giữa
biển trời mênh mông, ông thấy lòng mình ấm lại khi được chiến đấu cùng đồng đội
yêu thương.
Bất
chợt lòng tôi rung lên, thì thào:
-
Cháu không thể hiểu
tình cảm người lính thiêng liêng và quý giá như thế nào đối với những người lính
như ông đâu. Dừng xe, ghé vào bếp Hoàng Cầm, chỉ cần them bát đũa là có thể thân
nhau như một gia đình, dù chỉ chốc lát nữa thôi, mỗi người sẽ đi một con đường
riêng, chẳng thể dễ dàng gặp nhau trên chiến trường ác liệt. Có người còn có thể
trở về với gia đình, nhưng không ít chiễn sĩ phải ngã xuống chiến trường đẫm máu,
các chiến sĩ lúc nào cũng lấy khẩu hiệu “Yêu xe như con, quý xăng như máu”, dù
có hy sinh vẫn quyết tâm bảo vệ xe và hàng.
Không khí bỗng nhiên trầm lại, cái My không nói gì. Mắt
nó đã ươn ướt. Tôi ngước nhìn lên, chợt nhận ra trước mắt mình cũng sóng sánh
nước. Sự hi sinh của những chiến sĩ cao quý, lặng thầm. Lau khoé mắt, tôi quay
sang hỏi cháu gái.
-
My cháu, hai câu
cuối của bài thơ có phải là:
“Xe vẫn chạy
vì miền Nam
phái trước
Chỉ cần trong
xe có một trái tim”
Dù chiến tranh có qua lâu rồi, nhưng cho đến hôm nay ông
vẫn luôn nhớ mình là một người lính. Ông tự hào vì đã đóng góp cho quê hương đất
nước. góp một phần bé nhỏ công sức để giành lại độc lập tự do cho nước nhà. Cháu
có thể làm được tất cả, chỉ cần trong xe cháu có một trái tim, My à.
Nghe đến đây, cái My oà khóc thành tiếng. Nó nức nở
trong lòng tôi. Ôm lấy cháu gái, lòng tôi dấy lên một cảm xúc kì lạ, những tình
cảm thiêng liêng ấy tôi không bao giờ quên được. Về những gian khổ, hy sinh, về
niềm lạc quan yêu đời, và nhất là những đồng chí sát cánh bên nhau vượt qua
gian khó … Bất chợt, tôi ôm vai cô cháu gái bé nhỏ, nghiêm túc:
-
My, ông và đồng đội
đã tận sức giành lại đất nước. Nay ông già rồi, không còn sức nữa, ông giao lại
trọng trách cho cháu. Cháu phải học tập tốt để xây dựng đất nước, để giữ cho nước
Việt Nam mãi mãi độc lập tự do.
Cái My ngước nhìn lên. Nó bật cười, đưa tay ra móc ngoéo
với tôi. Cả hai ông chau ngoắc tay nhau, cùng mỉm cười. Lời hứa.
Nguyễn Thị Thu Thủy - 9E (Niên khóa:
2009-2013)